ALMANYA’DA TÜRKLER SOKAKTA KUTLADI
Yurtdışında 1.5 milyon ile en fazla Türk seçmenin yaşadığı Almanya seçim sürecini yakından izledi. Almanya’nın en yüksek tirajlı Bild gazetesi ile prestijli Der Spiegel dergisi oy sayım süreci ve sonuçlara haberlerinde geniş yer ayırdı. Alman Birinci Televizyonu ARD, “Erdoğan’ın zaferi” başlıklı özel programda, sandıktan nasıl Erdoğan’ın birinci çıktığı sorusuna yanıt aradı. Programda görüşlerine yer verilen Almanya’nın eski Ankara büyükelçisi Martin Erdmann, “Türkiye’de deprem ve kötü ekonomik ortam ile sığınmacılar bu seçimlerde etkili oldu. Herhalde seçmen, ‘Biz Erdoğan’a güveniyoruz’ diye düşündü” dedi. Erdmann, Türkiye ile Almanya ve AB arasındaki ilişkilerin gözden geçirilmesi gerektiği görüşünü dile getirdi. ZDF televizyonunun Türkiye muhabiri de canlı yayında “özellikle muhalif gençlerin bu seçimleri bir referandum olarak gördüğü” yorumunu yaptı, sonuçtan memnun olmayanların “ülkeden ayrılma motivasyonunun artacağı” görüşünü öne sürdü. Almanya’da kullanılan oylarda geçen seçimlerde olduğu gibi Tayyip Erdoğan’ın farklı üstünlüğü vardı. Sonuçların netleşmesinin ardından Aachen kentinde Türk gurbetçiler yaklaşık 100 araçlık konvoyla şehir turu attı. Köln Başkonsolosluğunda toplanan bazı Türkler de Erdoğan posterleriyle kutlama yaptı. Bazı Türk vatandaşları sayım sürecini lokallerde küçük gruplar halinde toplanarak beraber izlemeyi tercih etti. (BERLİN)
BRÜKSEL İLİŞKİLERİN GELECEĞİNE ODAKLANDI
CUMHURBAŞKANLIĞI seçimleri Türkiye’de olduğu kadar Avrupa Birliği ve üye ülke başkentleri tarafından da çok yakından izlendi. Avrupa basının seçimlere ilgisi de üst düzeydeydi. Seçim sonuçları kesin olmasa da Erdoğan’ın önde olduğu tablonun değişme ihtimalinin ortadan kalkmasıyla Avrupa medyasındaki başlıklar da Erdoğan’ın kazandığına yönelik mesajlar içermeye başladı.
‘KRİZLERE RAĞMEN’
Medyada yapılan yorumlarda ekonomik zorlukların ve depremin Erdoğan’ın kazanmasını engelleyici etki yaratmadığı vurgularına yer verildi. Daha önceki seçimlerde olduğu gibi bu seçim sonrasında da Türklerin yoğun olarak yaşadığı AB ülkelerinde Erdoğan’a oy veren vatandaşlar sokaklarda kutlama yaptı. Bu arada sonuçlar, Türkiye’nin AB ve NATO ile ilişkileri açısından önem taşıyor. Ankara-Brüksel hattında kısa vadede, müzakere sürecinin yeninden canlandırılması gibi belirgin bir değişiklik beklenmiyor. İlişkilerin nasıl şekilleneceğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaklaşımı belirleyici olacak.
(Güven ÖZALP/BRÜKSEL)
YUNAN UZMAN: ERDOĞAN SİYASİ FENOMEN
25 Haziran’da erken seçime gidecek Yunanistan’da Türkiye’deki ikinci tur seçimleri yakından izlendi. Cumartesiden itibaren televizyonlarda yayın akışında ilk haberler Türkiye’ye ayrılırken, seçimler sonrası Türkiye’nin Yunanistan politikasında önemli değişiklik beklenmeyeceği yorumları yapıldı. Yunan başkentinde, seçimlerin ardından iki ülke liderlerinin ilk kez zaman bir araya gelebilecekleri sorusuna yanıt arandı, muhtemel tarih olarak temmuz ayında Vilnius’ta yapılacak NATO zirvesi öne çıktı. Sonuçların netleşmeye başlamasından sonra Yunan TV yayınlarına katılan siyasi analistler, “Erdoğan tartışmasız hükümdar”, “Erdoğan önde” gibi yorumlar yaptı. Uluslararası ilişkiler uzmanı Aleksandros Despotopulos, “Erdoğan, haklı olarak dünya çapında büyük bir siyasi fenomendir. Erdoğan, Türkiye’yi yönettiği süre içinde, Yunanistan’da 11 başbakan, ABD’de de 4 başkan değişti” yorumunda bulundu. Yunan haber sitesi Proto Thema “Erdoğan egemenliği”, TV kanalı Skai “Erdoğan’ın açık ara büyük zaferi” manşetlerini attı. (Yorgo KIRBAKİ/ATİNA)
‘ÜÇÜNCÜ 10 YIL’ VURGUSU
Amerikan basınının önde gelen yayın kuruluşları Türkiye’deki seçime dair gelişmeleri internet siteleri üzerinden canlı yayın akışıyla aktardı.
– Sonuçların netleşmesinin ardından Amerikan New York Times gazetesi, “Erdoğan galibiyetini ilan etti, ana muhalefet partisi CHP merkezinin önü sessiz” diye yazdı.
– Wall Street Journal da “Ülkenin en uzun süre görevde kalan lideri rakibini devirdi” yorumunu yaptı. CNN televizyonu “Erdoğan gücünü korudu” dedi.
– Washington Post ise kampanya sürecinin sert ve kutuplaştırıcı geçtiğine vurgu yaptığı haberinde, “Erdoğan iktidarını üçüncü 10 yıla taşıdı” şeklinde analizde bulundu.
KKTC’DE EN HEYECANLI AKŞAM
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın galibiyetiyle sonuçlanan ikinci tur gecesi, KKTC’de oldukça heyecanlı geçti. 140 bin seçmenin bulunduğu KKTC’nin yanı sıra Rumlar da dün ekranlara kilitlendi. Oy sayımını anlık yayınlarıyla duyuran KKTC medyası, Erdoğan’ın zafer konuşmasını canlı yayınladı. Ülkenin en çok satan gazetesi “Kıbrıs”, “Bay Bay Kemal” başlığını attı. Kıbrıs sorunu, kültürel ve ekonomik ilişkiler nedeniyle Kıbrıs Türkleri süreci yakından izlerken, benzer gerekçelerle Ada’nın Rum tarafında da sonuçlara ilgi büyüktü. Sigma televizyonu ve internet sitesi, “Seçimin galibi Erdoğan” derken, en çok takip edilen internet haber sitesi Reporter, Erdoğan’ın “Biz Türkiye’ye, Türkiye bize ait” sözlerini öne çıkardı. Bu arada seçimlerin ikinci turunda da KKTC’ye adreslerini taşımayan onbinlerce seçmen, hava ve deniz yoluyla oy vermek için ilk seferde olduğu gibi Türkiye’ye seyahat etti. (Ömer BİLGE/LEFKOŞA)
BAŞKENTLERDE KUTLAMALAR
Erdoğan’ın galibiyetinin netleşmesinin ardından özellikle Avrupa kentlerinde yaşayan Türkler, sokağa çıkarak kutlama yaptı.
– Belçika’nın başkenti Brüksel’de Türklerin yoğun yaşadığı Schaerbeek semtinde bazı Türk vatandaşları sokağa çıkarak Erdoğan lehine slogan attı. Korna çalarak konvoylar halinde sokakları turlayan gruptakiler, fişekler de ateşledi. Stockholm, Rotterdam ve Londra’da da benzer manzaralar vardı.
– Azerbaycanlılar ve bu ülkede yaşayan Türklerin kutlama adresi Bakü Büyükelçiliği yakınlarındaki park oldu. Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta da sokakta kutlamalar yapıldı.
KÖRFEZ’DEN TÜRK DÜNYASINA KUTLAMA MESAJLARI
İLK TEBRİK KATAR’DAN
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ilk tebrik mesajı Katar Emiri Tamim Bin Hamad’dan geldi. Katar Emiri Twitter’dan, “Sevgili kardeşim Recep Tayyip Erdoğan, zaferinizi tebrik eder, yeni döneminizde başarılar dilerim. Kardeş Türk halkının ilerleme, refah ve iki ülke arasındaki güçlü ilişkileri daha geliştirmek açısından arzularınızı gerçekleştirmenizi dilerim” diye yazdı.
ALİYEV’DEN TEBRİK TELEFONU
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de Erdoğan’ı telefonla arayarak zaferinden dolayı tebrik etti. Aliyev, “bu zaferi Türk halkının Erdoğan’ın uyguladığı politikaya duyduğu güven” olarak değerlendirerek, “Türkiye’nin kapsamlı kalkınmasının Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde önümüzdeki yıllarda da devam edeceğinden emin olduğunu” söyledi.
ORBAN TÜRKÇE KUTLADI
Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise tebriklerini Türkçe sundu. Twitter’dan paylaştığı mesajda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı etiketleyen Macar lider, seçim zaferinden dolayı tebriklerini Türkçe “Tebrikler, Sayın Cumhurbaşkanı!” ifadesiyle iletti.
KKTC’DEN DOĞU AKDENİZ VURGULU KUTLAMA
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim zaferini kalben kutladığını belirtirken, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, “Erdoğan’ın zaferi, Türk ulusunun Doğu Akdeniz ve Kıbrıs’ta güçlü duruşu için hayati önemdeydi” ifadesini kullandı.
VUCİC’DEN TEBRİK MESAJI
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, resmi Twitter hesabından paylaştığı mesajda “Sevgili dostum Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik ediyorum” dedi. Vucic, Sırbistan’ın Ankara ile karşılıklı saygı ve samimi dostluğa dayalı ilişkileri güçlendirme konusunda kararlı olduğunu vurguladı.
RİYAD’DAN REFAH DİLEĞİ
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Erdoğan’a hitaben, “Yeniden cumhurbaşkanı olarak seçilmeniz dolayısıyla en içten tebriklerimi ve başarı dileklerimi iletiyorum. Kardeş Türkiye halkına daha fazla ilerleme ve refah diliyorum” mesajını yayımladı.
İRAN LİDERİ REİSİ’DEN MESAJ
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a gönderdiği tebrik mesajında “Seçimler Türk milletinin Erdoğan’a duyduğu güvenin devam ettiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
DİBEYBE MUHALEFETE DE SELAM GÖNDERDİ
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, seçimi kazanmasından dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik etti. Dibeybe, “Kardeşim Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bir dönem daha Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandığı için tebrik ediyorum” dedi. Dibeybe, muhalefete de değinerek “Kazanamasa bile siyasi ve demokratik sürece sahip çıktığı için Türk muhalefetini de selamlıyorum” dedi.
OSMANİ: KOSOVA SİZİ YÜREKTEN KUTLUYOR
Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, “yürekten kutladığı” Erdoğan için, “Siz Türkiye’yi yeni başarılara götürmeye devam ederken sizinle birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum” dedi.
MADURO: ‘YAŞASIN TÜRKİYE!’
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro da Twitter hesabından paylaştığı tebrik mesajında “Venezuela, kardeşimiz ve dostumuzun zaferini kutluyor. Yaşasın Türkiye!” dedi.
BATI’DAN PEŞ PEŞE TEBRİK TWEET’LERİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim galibiyetinin netleşmesi üzerine Rusya’dan ABD’ye Türkiye ile güçlü siyasi ve ekonomik bağları olan ülkelerden de peş peşe tebrik mesajları geldi. Türkiye ile ikili ilişkilerin çalkantılı geçtiği dönemde ABD Başkanlığı yapan Trump, Erdoğan’ı kutlayan ilk Batılı figür oldu.
– Trump unutmadı: Eski ABD Başkanı Donald Trump, Erdoğan’ı “büyük ve hakedilmiş zaferi” için kutladı. Trump, TruthSocial platformundaki mesajında, “Erdoğan, Türkiye’yi yeni bir saygınlık ve önem düzeyine taşıdığı” dedi. Trump, ABD’de 2024 seçimlerinde adaylığını ilan etmişti.
– ABD Başkanı Joe Biden: Twitter hesabından yaptığı paylaşımla, “Yeniden seçilen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik ederim. NATO müttefikleri olarak ikili meseleler ve küresel sorunların üstesinden gelmek için beraber çalışmayı iple çekiyorum” dedi.
– Başbakan Olaf Scholz: “Almanya ve Türkiye yakın ortaklar ve müttefiklerdir, halklarımız ve ekonomilerimiz derinden iç içe geçmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kutluyorum, ortak gündemimizi yeni bir ivmeyle ilerletmek istiyoruz!” diye tweet attı.
– Türkçe mesaj: Avrupa Birliği’nin önemli ülkesi Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Twitter’dan Türkçe “Fransa ve Türkiye’nin birlikte yüzleşmesi gereken büyük sınamalar var. Avrupa’ya barışın geri gelmesi, Avrupa-Atlantik İttifakımızın geleceği, Akdeniz. Yeniden seçilmesi dolayısıyla tebriklerimi ilettiğim Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte ilerlemeye devam edeceğiz” mesajını paylaştı.
– İngiltere lideri: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik ederek, “Büyüyen ticaretten NATO müttefikleri olarak güvenlik tehditleriyle mücadeleye kadar ülkelerimiz arasındaki güçlü işbirliğini sürdürmeyi umuyorum” mesajını paylaştı.
– Zirve mesajı: NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de temmuz ayında Vilnius’ta yapılacak NATO Zirvesi’ne hazırlanmak için birlikte çalışmayı dört gözle beklediğini ifade etti.
– Avrupa Birliği: AB Dönem Başkanı İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, “Yeniden seçilmenizden dolayı tebrik ederiz. Ortak güvenliğimiz gelecekteki önceliğimizdir” dedi. AB Konseyi Başkanı Charles Michel’den “Türkiye Cumhurbaşkanı olarak yeniden seçilmenizden dolayı tebrik ederim. Önümüzdeki yıllarda AB-Türkiye ilişkilerini derinleştirmek için sizinle tekrar çalışmayı dört gözle bekliyorum” mesajı gelirken, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de “AB-Türkiye ilişkilerini geliştirmeye devam etmek için sabırsızlanıyorum. Halklarımızın yararı için bu ilişkiyi ilerletmek üzere çalışmak hem AB hem de Türkiye için stratejik önem taşımaktadır” dedi.
– Başbakan Mark Rutte: Yeniden seçilmesinden dolayı kendisini kutluyor önümüzdeki yıllarda başarılar diliyorum. Hollanda-Türkiye ilişkilerini güçlendirmeyi, dost ve müttefik olarak çalışmayı dört gözle bekliyorum.
SAVAŞAN TARAFLARDAN MESAJ
– Putin’den Erdoğan’a tebrik: Türkiye ile çok yoğun enerji ve turizm bağları bulunan Rusya’nın Devlet Başkanı Vladimir Putin, dünkü seçim zaferinin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı tebrik etti. Putin mesajında, “Zaferiniz, Türkiye Cumhuriyeti lideri olarak adanmış çalışmanızın olağan sonucu ve Türk halkının, devlet egemenliğini güçlendirme ve bağımsız dış politika çabalarınıza verdiği desteğin açık bir kanıtıdır” dedi.
– Zelenski’den ortaklık vurgusu: Rusya ile savaş halindeki Ukrayna’nın lideri Volodimir Zelenski de Türkçe tweet ile Erdoğan’ı tebrik etti. Zelenski, “Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki zaferinden dolayı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı kutluyorum. Avrupa’nın güvenliği ve istikrarı için işbirliğimizin geliştirilmesini ve ülkelerimizin yararına stratejik ortaklığımızın daha da güçlendirilmesini umuyoruz” diye yazdı.
