Örümcekler, doğanın en dayanıklı ve biyolojik mühendislik harikası canlıları arasında yer alıyor. Ancak birçok insan için bu canlıların tedirgin edici olduğu da bir gerçek. Peki, bu korkuya bir de balık avlayan örümceklerin varlığı eklenirse?
Kulağa bir bilim kurgu filmi gibi gelse de, bazı örümcek türleri gerçekten balıkları ve kendilerinden kat kat büyük amfibileri avlayıp yiyor. Üstelik bu davranış, düşündüğümüzden çok daha yaygın.
Bazı örümcek türlerinin, diyetlerini balıklarla tamamladığı gerçeği oldukça şaşırtıcı. Bu türler sadece küçük balıkları değil, aynı zamanda kurbağa yavrularını, çeşitli amfibileri ve kerevitler gibi canlıları da ustalıkla avlayabiliyor. Hatta aralarında, kendi vücut büyüklüklerinin beş katına kadar çıkan avları hedefleyebilen inanılmaz örnekler bile mevcut.
Bu özellikleriyle öne çıkan en bilinen cins, genellikle “balıkçı örümcekler” olarak adlandırılan Dolomedes ailesi. Bu grubun üyelerinden altı benekli balıkçı örümcek (D. triton) ve titreşimleri algılama yeteneğiyle öne çıkan D. dondalei, su kenarında yaşayan en dikkat çekici avcılar arasında yer alıyor.
Antarktika hariç her yerdeler
Araştırmalar, bu alışkanlığın ne kadar yaygın olduğunu ortaya koyuyor. 2014 yılında yapılan kapsamlı bir çalışma, balık avlayan örümceklerin Antarktika hariç dünyanın hemen hemen her kıtasında yaşadığını gösteriyor. Bu davranış, en az beş farklı örümcek familyasında gözlemlenmiş durumda.
Ancak bu örümceklerin her yerde karşımıza çıkacağını da düşünmeyin. Örneğin, İngiltere’nin en büyük ve en nadir örümceklerinden biri olan “fen raft spider” gibi bazı balık avcısı türler, oldukça nadir ve belirli habitatlarda görülüyor.
Balık avlayan örümceklerin kullandığı yöntemler de türden türe farklılık gösteriyor. Dolomedes türü gibi bazı örümcekler, vücutlarını kaplayan ince tüyler sayesinde suyun yüzeyinde kolayca hareket edebiliyorlar. Tıpkı bir tekne gibi, suyun yüzey gerilimini kullanarak kayıyor ve potansiyel avlarının yerini su üzerindeki en ufak titreşimlerden belirliyorlar.
Diğer türler ise daha çok pusu kurma tekniğini tercih ediyor. Su kenarında sabırla bekleyen bu avcılar, bir balığın menzile girmesini bekliyor. Ardından inanılmaz bir hızla saldırarak zehirlerini enjekte ediyor ve avlarını hızla karaya sürüklüyorlar.
Neden balık?
Bilim insanları, bu alışkanlığın neden bazı örümcekler arasında yaygınlaştığını da inceliyor. Balık avlama davranışının, özellikle 40° kuzey ve 40° güney enlemleri arasında kalan sıcak bölgelerde daha sık görüldüğü tespit edildi. Bu alanlar, hem su kaynaklarının hem de balık çeşitliliğinin fazla olduğu bölgeler.
Balık avlamak, örümceklerin standart avlanma yöntemlerine göre oldukça yüksek enerji harcaması gerektiren bir eylem. Bu nedenle araştırmacılar, balığın bu türler için sürekli bir besin kaynağı olmaktan ziyade, zaman zaman tercih edilen, besin değeri yüksek bir “lüks öğün” olabileceği üzerinde duruyor.
Uzun süredir, Pisauridae familyasından bazı yarı suda yaşayan örümceklerin balıkla beslendiği biliniyordu, ancak eski araştırmalar yalnızca Dolomedes ve Nilus gibi birkaç cinsle sınırlı kalmıştı. 2014’teki araştırma ise, balık avlayan türlerin sanılandan çok daha fazla familyaya yayıldığını ve en az sekiz farklı örümcek ailesini kapsadığını gösterdi.
Ancak bilim insanları, bu durumların genellikle balık yoğunluğunun fazla olduğu sığ su alanlarında, yetiştirme havuzlarında veya akvaryum gibi yapay ortamlarda ortaya çıktığını da ekliyorlar. Örümceklerin diyetinde balığın tam olarak ne kadar yer kapladığını ve ne sıklıkla tüketildiğini kesin olarak anlamak için ise daha fazla gözlem ve araştırmaya ihtiyaç var.
